Hoe maak ik een foto in de winter

Fotografie tips voor belichten in winterse omstandigheden

Het weer wordt kouder en de dagen korter. De winter komt eraan. Een uitstekende periode om er met de fotocamera op uit te trekken. Vooral als er rijp aan de bomen zit of er sneeuw gevallen is. Maar vaak vallen sneeuwfoto’s tegen. Ze zien er grauw, grijs en veelal ook blauw uit. Vooral als het geen mooie zonnige dag is. Hoe komt dat en wat kun je eraan doen om wel mooi belichte foto’s te krijgen?

Te donkere personen in sneeuw

Personen of andere onderwerpen in een wit landschap worden vaak te donker. Ook de sneeuw is niet mooi wit. Dit komt omdat de belichtingsmeter van de camera niet ziet dat het ‘sneeuw’ is. De camera ziet slechts een heel groot licht onderwerp wat hij moet fotograferen. Het fototoestel wil graag alles in ‘gemiddeld grijs’ vastleggen. Hij ziet echter al het licht en dus knijpt hij de belichting dicht. De camera kiest een kleiner diafragma en/of een kortere sluitertijd dan eigenlijk gewenst zou zijn. Gevolg: de foto wordt te donker. Geen witte sneeuw, maar een grauwe, grijze foto zonder pit.

Oplossing

Op alle camera’s zit een +/- knopje. Zelfs de goedkoopste compactcamera heeft dit knopje aan de buitenkant zitten. Zoek er maar eens naar. In de standen automaat, A, S en P kun je met dit knopje de foto lichter of donkerder maken. In het geval van sneeuw willen we de foto lichter hebben, dus doen we de belichting van de 0 af richting de +. Op de meeste camera’s zie je direct het resultaat op je beeldscherm. Je zult zien dat je foto daar enorm van opknapt. Ben je tevreden, dan druk je af op de ontspanknop. Vergeet niet daarna de +/- knop weer terug te zetten, want hij gaat niet vanzelf terug en dan zijn straks andere foto’s allemaal overbelicht.

Histogram

Mensen die wat verder gevorderd zijn en in de M-stand werken kunnen de foto iets overbelichten. Wie het histogram begrijpt, ziet bij een foto met een groot aandeel sneeuw een grote piek helemaal aan de rechterzijde van het diagram. Staat de piek niet precies rechts, dan is de kans op een te donkere plaat groot. Zorg dat de piek tegen de rechterkant staat en er niet overheen, want dan krijg je uitgebeten hooglichten in je foto. En uitgebeten details, waar geen informatie meer in zit, zijn ook in een fotobewerkingsprogramma niet of nauwelijks terug te halen.

Blauwe foto’s

Soms worden foto’s in de sneeuw ook blauw. Hoe komt dit? Bij het fotograferen buiten hebben we met verschillende kleurtemperaturen te maken. De zon is een lichtbron die de hele dag van kleurtemperatuur verandert. Ochtendlicht geeft bijvoorbeeld een veel warmere rodere gloed dan de fel schijnende zon midden op de dag op een mooie zomerdag. En in de schaduw krijgt licht een koele kleurtemperatuur en wordt blauw. Wordt de foto te blauw dan kan je de witbalans van de camera op ‘bewolkt’ of ‘schaduw’ zetten. De camera corrigeert het licht dan en de foto’s worden warmer van tint.

Te hoog contrast

Een ander probleem bij winterfoto’s is het hoge contrast in de foto. In de winter hebben we veel uitersten: wit en zwart en weinig middentinten. Voor de wat meer gevorderde amateur de tip om de camera eens op actieve D-lightening te zetten. Zowel de donkere partijen als de lichte partijen worden dan beter doortekend. Probeer het maar eens uit! Nog beter is een belichtingstrapje te maken en deze in de computer samen te voegen tot een HDR-foto (High Dynamic Range). Je zult zien dat dan zowel de lichte als de donkere partijen in je foto goed doordenkend worden.

Welk tijdstip?

Bij een winterlandschap maakt het niet uit op welk tijdstip van de dag je fotografeert. Elk moment van de dag heeft zijn eigen charme en heeft zijn eigen kleurtemperatuur. Een witte wereld in de ochtendmist is heel mooi, maar een wit landschap met een knalblauwe lucht erboven midden op de dag kan ook heel mooi zijn. (Bij een foto met een blauwe lucht zit er meer contrast in een foto, dan bij een volledig witte foto en zal je dus niet of nauwelijks de belichting hoeven te plussen!!) Pak dus je camera en ga erop uit!

P.S. Een deel van de foto’s in deze blog zijn gemaakt in winterse omstandigheden op IJsland tijdens een van onze fotoreizen naar IJsland.